Amerykańska marka na trwałe zapisała się w historii motoryzacji dzięki swoim potężnym pojazdom, napędzanym silnikami o dużej pojemności i jeszcze większej mocy. Produkuje ona jednak nie tylko prawdziwe muscle-cars, ale także klasyczne auta osobowe, vany, SUV-y, modele sportowe oraz pick-upy. Wszystkie one mają w sobie ducha amerykańskich krążowników szos i poruszają wyobraźnię kolejnych pokoleń kierowców. Poznajmy świat Dodge’a i dowiedzmy się, jak rozpoczęła się historia tej znanej firmy.
Dodge – początki marki i pierwsze projekty
Przedsiębiorstwo zaczęło wytwarzać samochody w 1914 roku w Auburn Hills (Michigan, Stany Zjednoczone). Jednak jego początki datuje się na koniec XIX wieku, kiedy to bracia Dodge – John Francis i Horace Elgin – założyli pod swoim nazwiskiem firmę produkującą rowery i części do maszyn („Dodge Brothers Bicycle & Machine Factory”). W 1901 r. zakład przeniesiono do Detroit, gdzie rodziła się w tamtych latach amerykańska motoryzacja.
Firma Dodge wytwarzała m.in. łożyska wysokiej jakości dla innej amerykańskiej marki (Oldsmobile), a także nawiązała współpracę z Ford Motor Company. To właśnie Ford model T stał się dla braci Dodge inspiracją do uruchomienia produkcji własnego pojazdu, który miał być nie tylko lepiej wyposażony, ale też i droższy od pierwszego, historycznego Forda.
Pierwszy automobil Dodge’a stał się dość popularny wśród amerykańskiej klasy średniej i sprawił, że marka zaczęła być rozpoznawana na lokalnym rynku samochodowym. Kiedy nadeszła I wojna światowa, przedsiębiorstwo rozpoczęło produkcję ciężarówek na potrzeby wojska, a po zakończeniu działań wojennych samochody te były dalej wytwarzane jako cywilne. Realizacja zamówień rządowych pozwoliła firmie z Detroit wzmocnić swoją pozycję ekonomiczną i zdobyć kolejne doświadczenia w dziedzinie budowy pojazdów.
W 1925 roku nastąpiło pierwsze przejęcie Dodge Brothers Company. Spółkę wykupił Dillon, Read and Co. za gigantyczną jak na owe czasy sumę 146 milionów dolarów. Jednak już trzy lata później w historii Dodge’a pojawił się kolejny, jeszcze bogatszy właściciel, czyli firma Chrysler. Do transakcji zakupu doszło 31 lipca 1928 roku – od tamtego czasu Dodge stał się popularny we wszystkich stanach U.S.A. Koncern Chryslera potrzebował marki, która wypełniłaby lukę pomiędzy jego własnymi samochodami a mniej prestiżowymi pojazdami Plymouth. Do tej roli doskonale nadawała się firma Dodge.
Jako ważne wydarzenie w historii Dodge’a należy wspomnieć o wprowadzeniu do produkcji w latach 50-tych innowacji, którą były półokrągłe komory spalania w głowicach silników V8 HEMI. Ulepszenie to zaowocowało licznymi sukcesami marki w wyścigach klasy NASCAR oraz kolejnymi rekordami na dnie jeziora Bonneville. W 1966 roku swoją premierę miał Dodge Charger, który stał się uosobieniem najlepszych cech marki i zapoczątkował erę tzw. amerykańskich muscle-cars. Chargera i kilka innych kultowych modeli firmy z Detroit omówimy w dalszej części tekstu.
Dodge – najważniejsze modele
Opisując historię marki Dodge, nie sposób pominąć jednego z jej pierwszych, historycznych modeli, czyli Fast Four. Auto miało czterodrzwiowe nadwozie typu limuzyna ze zdejmowanym dachem, a rozstaw osi wynosił 2743 mm. Do napędu wykorzystano silnik L4 o pojemności 2,3 litra. Samochód miał służyć do wygodniejszego przemieszczania się niż auta z podstawowym wyposażeniem (jak np. Ford T). Fast Four był produkowany w latach 1927-1928, później zastąpiły go kolejne modele, np. Wayfarer.
Lata 40. i 50. w historii Dodge’a to początek prawdziwych amerykańskich „krążowników szos” takich jak: Deluxe (1946-1948), Wayfarer (1949-1952) oraz Royal (1955-1956). Ostatni z wymienionych pojazdów był już naprawdę dużym i luksusowym samochodem, który zapoczątkował całą serię modeli. Na bazie sedana Royal powstały pojazdy takie jak: Custom Royal (bardziej luksusowa, inaczej malowana wersja), Coronet (duży sedan, który dał początek osobnej linii modelowej), a także Kingsway II (tańsza wersja niż Royal, będąca pierwszym globalnym modelem Dodge – auto produkowano także w Indiach i Australii). Do rodziny modelowej Royal należały także samochody: La Femme, Sierra oraz Suburban. Auta te reprezentowały ofertę firmy w klasie średniej-wyższej.
Ważnym modelem w historii marki okazał się Dodge Charger, wprowadzony do produkcji w 1966 roku i wytwarzany do 1978 roku. Samochód zaprojektowano jako typowy muscle-car, czyli duże, sportowe coupé, napędzane silnikami o pojemnościach ponad 5 litrów i sporych mocach. Gamę silnikową pierwszej generacji Chargera stanowiły benzynowe jednostki V8 o pojemnościach 5,2, 5,9 oraz 7,0 litra. Moc przenoszona była na tylne koła poprzez 3-biegową skrzynię automatyczną lub 3- i 4-biegową przekładnię manualną. Auto wyróżniały naprawdę duże rozmiary (5170 mm długości). Fabrykę opuściły łącznie cztery generacje Chargera w latach 60. i 70. Wznowienia produkcji pod tą nazwą nastąpiły później w latach 1981-1987 (jako kompakt) oraz w 2005 roku – jako sedan klasy wyższej napędzany silnikami V6 i V8, sprzedawany do dziś.
Autem, które trwale zapisało się w historii Dodge’a, okazał się też słynny „pony car” – Challenger. Samochód ten był nieco mniejszy niż np. Charger, ale nadal wykazywał wszystkie cechy i „zadziorność” modelu sportowego. Reprezentował tę samą klasę aut co np. Ford Mustang. Do napędu Challengera, który mógł być dwudrzwiowym coupé lub kabrioletem, używano silników R6 oraz V8 o pojemnościach od 3,2 aż do 7,2 l. Challenger powrócił jeszcze do oferty Dodge’a w latach 1978-1984 jako auto sportowe segmentu D, a w końcu w roku 2008 jako nowoczesny muscle-car klasy średniej. Ta ostatnia wersja jest odpowiedzią firmy na rosnące znowu zainteresowanie klientów. Nadwozie auta to dwudrzwiowe coupé, zbudowane na płycie podłogowej zapożyczonej z Mercedesa Klasy E. Zresztą w samochodzie zastosowano więcej niemieckich komponentów (zawieszenie, układ ESP, automatyczna skrzynia biegów).
Spośród bardziej znanych samochodów Dodge, które przeszły już do historii motoryzacji, trzeba wymienić jeszcze kultowego Vipera, którego produkowano w latach 1992-2017 w trzech generacjach modelowych. Projektantem awangardowego jak na owe czasy nadwozia został Tom Gale. Sylwetka samochodu była bardzo aerodynamiczna, zaokrąglona, z małym prześwitem. Auto sprawiało wrażenie doskonale trzymającego się drogi. Było to zresztą całkiem słuszne, gdyż przy zastosowanych silnikach V10 o pojemnościach 8,0 lub 8,4 litra i tylnym napędzie bez dobrej aerodynamiki prowadzenie auta byłoby dość trudne. Viper zapewniał rewelacyjne osiągi (przyspieszenie 0-100 km/h w 3,2 sekundy, a prędkość maksymalna wynosiła 330 km/h w najmocniejszej wersji 640 KM). Spalanie było jednak typowo „amerykańskie”: wynosiło średnio 19 l/100 km, a w cyklu miejskim nawet 26,2-31,4 l/100 km!
Dodge – dzisiejszy obraz marki
Samochody Dodge’a są dziś rozpoznawane pod każdą szerokością geograficzną, zatem można powiedzieć, że jest to marka o zasięgu globalnym. Dzięki przynależności do koncernu Stellantis firma zyskała dostęp nie tylko do wielu rynków zbytu, ale także do nowinek technologicznych. Aktualna oferta Dodge’a obejmuje najnowsze generacje aut: Charger (sedan klasy wyższej), Challenger (muscle-car klasy średniej, dostępny nawet z mocą 707 KM w wersji Hellcat) oraz Durango (SUV klasy wyższej). Wszystkie te pojazdy przenoszą najważniejsze wartości amerykańskiej motoryzacji w XXI wiek i kontynuują bogatą tradycję firmy Dodge w kolejnym stuleciu.