Skoda

Jest to jedna z najstarszych europejskich marek samochodowych, obecnie należąca do koncernu Volkswagen AG. Historia Škody pokazuje, że nawet firma z byłego bloku wschodniego, dzięki mądrym decyzjom biznesowym i zaangażowaniu w nowe projekty, może odnieść sukces w branży motoryzacyjnej. Konsekwencja w działaniu Czechów jest godna podziwu, a może i pozazdroszczenia, gdyż nie każdy kraj Europy Środkowej może się poszczycić tak znaną na świecie marką samochodów. Jakie były początki Škody i co pomogło jej w zdobyciu zaufania klientów?

Škoda – początki istnienia marki

Pionierskie działania w dziedzinie motoryzacji były podejmowane nie tylko w krajach Europy Zachodniej, U.S.A. czy Japonii. Również w Czechach rozwijał się przemysł samochodowy, a zaczęło się w fabryce należącej do przemysłowca Emila Škody. W 1869 roku kupił on zakłady metalowe w Pilźnie, należące wcześniej do hrabiego Arnosta Waldsteina. Początkowo produkcja fabryki była ukierunkowana na branżę metalową, później – zbrojeniową, a dopiero wiele lat po śmierci Emila Škody (a dokładniej po I wojnie światowej) z fabryki w Pilźnie wyjechały pierwsze pojazdy.

Ważnym krokiem zmierzającym do przestawienia produkcji na motoryzację było podpisanie w 1923 roku umowy o współpracy z uznaną hiszpańską firmą tamtych lat, Hispano-Suiza. Pozwoliło to w kolejnym roku wyprodukować pierwszy samochód Škody o oznaczeniu 25/100. Jednak czeska spółka w obecnym kształcie zaczęła funkcjonować dopiero po przyłączeniu zakładów w Pilźnie do firmy Laurin & Klement, działającej w Mladej Boleslavi od 1895 roku.

Przedsiębiorstwo to zajmowało się początkowo produkcją i naprawą rowerów, jednak już w 1898 r. zbudowano tam pierwszy motocykl, a w latach 1905 i 1907 zaczęły powstawać modele samochodów. Do czasu umowy ze Škodą, firma z Mladej Boleslavi produkowała już kilka automobili (oznaczonych literami: F, G, S, M), a także autobusy, ciężarówki, silniki lotnicze, maszyny rolnicze, a nawet... walce drogowe! Doprawdy wszechstronność oferty Laurin & Klement robi wrażenie, a do tego wszystkiego dołożono jeszcze produkcję zbrojeniową w czasie I wojny światowej.

Połączenie obu firm nastąpiło w 1925 roku po tragicznym pożarze, który zniszczył zakłady Laurin & Klement. Pierwszym modelem wytwarzanym po fuzji, już ze znaczkiem Škody na masce, był pojazd wcześniej produkowany w Mladej Boleslavi, oznaczony jako 150. Samochód napędzał silnik o pojemności 1460 cm3 i mocy 26 KM, zapewniający maksymalną prędkość 85 km/h. Łącznie udało się wyprodukować 52 egzemplarze tego auta.

Historyczne pojazdy Škody

Od 1930 roku nastąpiła istotna zmiana w procesie produkcyjnym Škody, ponieważ do wytwarzania pojazdów zaczęto stosować wynalazek Henry’ego Forda, czyli ruchomą linię montażową. Pozwoliło to nie tylko zwiększyć liczbę produkowanych aut, ale także obniżyć ich cenę. Spowodowało to oczywiście większy popyt na pojazdy z Mladej Boleslavi i pozwoliło na dalszy rozwój przedsiębiorstwa. W czasie II wojny światowej zakłady Škody zostały włączone do gospodarki Rzeszy i musiały produkować na potrzeby okupanta sprzęt wojskowy, części do samolotów oraz amunicję.

Po zakończeniu wojny fabrykę nazwano AZNP Mladá Boleslav, a komunistyczny ustrój przyczynił się do tego, że Škoda stała się w zasadzie monopolistą w produkcji niezbyt drogich samochodów nie tylko na rodzimy rynek. Pierwszym powojennym projektem czechosłowackiej  spółki okazał się model 1101/1102, znany też jako „Tudor”. Ta ciekawa nazwa pochodziła od jednej z wersji nadwoziowych, czyli dwudrzwiowego sedana z odchylanym oparciem przedniej kanapy dla ułatwienia dostępu do tylnych miejsc. Auto napędzał nieco ulepszony silnik z wcześniejszych lat, o pojemności 1089 cm3 i mocy 32 KM.

Ze starszych konstrukcji Škody warto jeszcze wymienić modele Felicia oraz Octavia, które trafiły do produkcji w 1959 roku. Octavię wytwarzano dłużej, bo aż do 1971 r., natomiast produkcja Felicii zakończyła się w 1965 r. Felicia i Octavia miały wiele podobieństw w stylistyce nadwozia oraz rodzaju napędu, jednak ta pierwsza była prawdziwym kabrioletem, co uchodziło za dużą rzadkość w motoryzacji krajów socjalistycznych. 

Dość dobrze znanymi w Polsce modelami Škody były pojazdy z rodziny 742, czyli kompaktowe auta osobowe z silnikiem umieszczonym z tyłu, napędzającym tylne koła. Produkcja tych samochodów trwała w latach 1976-1991. Podstawowym wariantem z tej rodziny była Škoda 105 o dość ubogim wyposażeniu, napędzana silnikiem R4 o pojemności 1.0 l, z dwoma zaworami na cylinder w układzie OHV. W ramach tej serii powstały jeszcze pojazdy oznaczone jako: 120, 125, 130, 135 i 136. Były one ogólnie podobne konstrukcyjnie, wprowadzano w nich tylko pewne ulepszenia. Niektóre z tych aut eksportowano nawet do Wielkiej Brytanii (np. 105, 120, 130), a także z powodzeniem startowały w rajdach i wyścigach samochodowych.

Nowa era Škody – XXI wiek

Po rozpoczęciu współpracy z koncernem Volkswagen AG w 1991 roku Škoda nabrała wiatru w żagle. Niemcy pomogli firmie uporządkować i unowocześnić ofertę tak, aby zwiększyć jej konkurencyjność na rynku. Zaczęło się od modelu Favorit, później były: Felicia, Octavia, Fabia oraz Superb. Pojawił się także SUV o nazwie Yeti. Oferta Škody zaczęła być już wtedy interesująca, jednak obecnie firma weszła na najwyższy światowy poziom jakości i technologii. Salony czeskiej marki oferują auta miejskie (nowa Fabia) oraz kompaktowe (Scala). Klienci mogą wybrać także rodzinną Octavię, dostępną z kilkoma rodzajami napędu (jednostki Diesla, silniki benzynowe oraz hybryda iV, umożliwiająca jazdę w trybie zeroemisyjnym do 55 kilometrów). Wśród limuzyn klasy średniej Škoda oferuje modele Superb i Superb Combi (oba dostępne także w wersjach Sportline i Plug-in Hybrid). Ta ostatnia odmiana jest szczególnie interesująca ze względu na fakt, że kierowca podczas jazdy sam decyduje, czy samochód ma używać napędu wyłącznie elektrycznego (zasięg do 50 km), czy hybrydowego.

Istotną grupę w ofercie Škody stanowią SUV-y, od typowo miejskich (Kamiq), poprzez kompaktowe z zacięciem sportowym (Karoq), aż po topowy model Kodiaq. Ciekawą nowością wśród crossoverów czeskiego producenta jest Enyaq iV, który wprowadza jazdę z napędem elektrycznym na jeszcze wyższy poziom. Pojazd dysponuje zasięgiem 412 lub nawet 534 kilometrów (zależnie od wersji), a w gamie figuruje również odmiana czteronapędowa.

Jak można się przekonać czytając nawet ten krótki tekst, w aktualnej ofercie Škody nie ma miejsca na kompromisy jakościowe czy technologiczne – auta czeskiej marki wyznaczają kierunek rozwoju motoryzacji XXI wieku.